CRITA WAYANG

1.   Wayang yaiku seni pertunjukan awujud drama kang khas.

2.   Seni kang kamot ing wayang:swara, sastra, musik, tutur lan lukis

3.   Wernane wayang:

1. wayang golek = digawe saka kayu
2. wayang kulit  = digawe saka kulit kewan(sapi, wedhus)
3. wayang klithik = digawe saka kayu lan kulit kayu
4. wayang potehi = digawe saka kayu
5. wayang beber = digambar nang  kertas
6. wayang wong = ditindakake dening wong

4.   Crita wayang kulit asale saka crita Ramayana lan Mahabarata

5.   Kanggo sinau lan nglestarekake wayang dibangun museum ing Jakarta lan Yogyakarta.

6.   Wayang dibedake dadi loro yaiku Pandhawa lan Kurawa.

7.  Unsur-unsur wayang: paraga, watak, alur, tema, latar, lakon, pitutur.

8.  Dhalang saka tembung “ngudhal piwulang” tegese nyebarake piwulang kang becik.

9.  Pedhoman/paugeran sing dinGgo dhalang yaiku “PAKEM”.

   *PAKEM yaiku aturan kang kudu di leksanani para dhalang.

10. Supayane wayang ora sepi penonton kudu nganggo selingan “lelagon lan banyolan”

11. Dhalang kondhang ing Nuswantara :

1. Ki Anom Suroto, saka Solo - dhalang iki tansah manut pakem.
2. Ki Enthus Susmono(almarhum), saka Cirebon - nganggo pakem nanging akeh variasine.
3. Ki Mantep Sudarsono, saka SUKOHARJO Jateng
4. Ki Narto Sabdo saka KLATHEN, Jateng

12. - Paraga ingkang nabuh gamelan kasebut “niaga”

      - Paraga kang nembang kasebut “sindhen/waranggana”

13. Gamelan ana loro :

1. SLENDRO, titi larase = 1, 2, 3, 5, 6 diwaca ji, ro, lu, ma, nem
2. PELOG, titi larase = 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 diwaca ji, ro, lu, pat, mo, nem, pi

 14. Bedane slendro lan pelog:

    a.ing titi laras slendro ora ono  4 lan 7

    b.- slendro kanggo gendhing kang “cepet lan semangat”

       - pelog kanggo gendhing kang “alon, kalem lan susah”

15. Wayang karipta dening wali sanga wayang minangka piranti kanggo “nyebarake agama islam”

16. Wayang ora mung tontonan nanging tuntunan, tegese kena kanggo mulang wong kang nonton.

17. Tuladha LAKON wayang: (LAKON=alur crita)

1. Anoman Obong
2. Bima Bungkus
3. Kresna Dhuta
4. Petruk Dadi Ratu
5. Semar Mbangun Kayangan….lsp.

18. PANDHAWA LIMA= Nakula, Sadewa, Arjuna, Werkudara, Yudhistira.

1. Nakula+Sadewa(kembar) kesatriane ing Sawojajar/Bumi Retawi
2. Arjuna kesatriane ing Madukara
3. Werkudara kesatriane ing Jodhipati
4. Yudhistira kesatriane ing Amarta

19. PANDHAWA LIMA due papat pamomong kang kasebut PONOKAWAN(Semar, Gareng, Petruk, Bagong)

20. PANDHAWA LIMA due dasa nama:

Arjuna dasanamane Janoko, Permadi, Wijanarko  …lsp

Werkudara dasanamane Bima, Sena, Bratasena,…..lsp

Materi Rekomendasi